داروهای مسکن عامل میلیون ها سردردند
پزشکان بریتانیایی گفته‌اند که نزدیک به یک میلیون نفر در
بریتانیا، به‌دلیل مصرف بیش از حد داروهای مسکن، دچار سردرد حاد هستند؛ سردردی که
"کاملا قابل پیشگیری" است.
به گفته آنان، عده‌ای از مردم در یک "دور معیوب" گیر افتاده اند که در آن، تلاش
برای خلاصی از درد منجر به بروز سردرد بیشتر می‌شود.
این هشدار را موسسه ملی بهداشت و بهبود خدمات درمانی (به اختصار nice) منتشر
کرده است.
وظیفه این موسسه تایید و تصویب آئین‌نامه و دستورالعمل‌های درمانی و پزشکی در
بریتانیاست.
در اولین دستورالعملی که اختصاصا درباره درمان سردرد، توسط nice منتشر شد، به
این موضوع (تاثیر سوء داروهای مسکن) اشاره شده است.
همچنین، آن دستورالعمل، برای برخی موارد طب سوزنی را توصیه می‌کند.
حس سردرد ناشی از مصرف زیاد دارو مشابه دیگر سردردها و میگرن‌های رایج است. در
بریتانیا، داده‌های آماری مشخصی از نظر میزان و درصد شیوع این نوع از عارضه سردرد
وجود ندارد. اما مطالعات در کشورهای دیگر نشان می دهد که 1 تا 2 درصد از مردم مبتلا
به این عارضه اند. این در حالی است که بر اساس گزارش سازمان سازمان بهداشت جهانی
این رقم نزدیک به 5 درصد است.
با اینکه برای عده زیادی از مردم، استفاده از داروهای مسکن، اولین واکنش به
پدیده درد است، این امکان وجود دارد که عذاب ناشی از درد با این کار بدتر نیز
بشود.
پروفسور مارتین آندِروود از دانشکده پزشکی واریک که ریاست هیئت علمی nice را بر
عهده دارد، می‌گوید: "چنین رویکردی می تواند به یک دور معیوب ختم شود. به گونه ای
که در آن سردرد شما تشدید می‌شود و شما هم مسکن بیشتری مصرف می‌کنید که این خود
باعث بدتر شدن سردرد شما می‌شود. و ادامه این روال هم صرفا شرایط را بدتر و بدتر و
بدتر می‌کند. این چیزی است که می‌توان به سادگی از آن جلوگیری کرد."
نقطه بحرانی
اینکه داروهای مسکن دقیقا چگونه بر مغز تاثیر می‌گذارند، امری ناشناخته است.
تصور می‌شود اکثر کسانی که از این عارضه در رنج هستند، در ابتدا به طور هر روزه
دچار سردرد عصبی یا میگرن می‌شوند. و این سردرد پس از آنکه آنان شروع به مداوای خود
در خانه می‌کنند، بدتر می‌شود.
مانجیت ماتهارو، یک متخصص نورولوژی در بیمارستان ملی نورولوژی و جراحی اعصاب
می‌گوید که در هر بازه یک ماهه (30 روزه) یک نقطه بحرانی در فاصله 10 تا 15روز پس
از شروع مصرف مسکن وجود دارد.
او همچنین می‌گوید: "این برای کل جمعیت کشور یک مشکل عظیم است. نسبت افرادی که
دچار سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو هستند، به کل جمعیت، 1به 50 است. پس
می‌توان تخمین زد که در بریتانیا، حدودا یک میلیون نفر بطور روزانه از این نوع
سردرد رنج می‌کشند. چون مسکن مصرف می‌کنند."
افرادی که از نظر ابتلا به سردردهای عصبی یا میگرن سابقه خانوادگی دارند، ممکن
است به لحاظ ژنتیکی آسیب پذیری بیشتری نسبت به سردرد ناشی از مسکن داشته باشند.
آنها حتی اگر برای مداوای دردهای دیگر (و نه سردرد) از داروی مسکن استفاده کنند هم
می‌توانند مستعد مبتلا شدن به این عارضه باشند.
دستورالعمل جدید nice به پزشکان انگلستان و ولز توصیه می کند به بیماران خود
بگویند که بلافاصله مصرف همه داروهای مسکن را متوقف کنند. هرچند که چنین کاری یک
ماه پر از رنج و عذاب ناشی از سردرد را برای بیمار به همراه خواهد داشت. پس از آن
نشانه های بهبود بیماری قابل مشاهده خواهند بود.
اعصای هیئت علمی nice گفته‌اند که می‌توان گزینه‌های دیگری را برای تحت کنترل
درآوردن هرگونه سردرد در نظر گرفت؛ از جمله روشهایی از مداوا که مبتنی بر پیشگیری
هستند.
طب سوزنی
یکی از روشهایی که در دستورالعمل به آن توصیه شده، مددگیری از طب سوزنی برای
مداوای بیماران مبتلا به میگرن یا سردردهای عصبی است.
پروفسور مارتین آندِروود می‌گوید: "انتظار ما این است که افراد بیشتری را به سمت
طب سوزنی سوق دهیم. حرکت به آن سمت و گرفتن نتایج خوب از آن، شاهدی خواهد بود بر
کارایی این روش در امر پیشگیری از سردردهای عصبی و میگرنی، و منجر به این باور
خواهد شد که روش خوبی است. در واقع، اینطوری مردم به یک روش مداوای موثر دست پیدا
می کنند."
همچنین به پزشکان توصیه شده است که بیماران خود را - صرفا برای حصول اطمینان از
بابت وجود یا عدم وجود تومور مغزی - به مراکز ویژه اسکن مغز ارجاع ندهند. آن گونه
که nice می گوید، علائم وجود یک تومور مغزی باید با نشانه های دیگری همچون تغییرات
رفتاری یا صرع همراه باشد.
وندی توماس، مدیر "میگرن تراست" می گوید: "دستورالعمل جدید به تشخیص دقیق عارضه
و ارجاع به مراکز تخصصی و همچنین ارائه اطلاعات مستدل به افرادی که از سردرد رنج
می‌برند، کمک خواهد کرد."
او اضافه می‌کند: "همچنین، آگاهی عمومی درباره عوارض مصرف بیش از حد دارو که می
تواند خود عاملی برای ابتلا به سردردهای حاد باشد، بالاتر می رود. افرادی هم که
میگرن دارند، به واسطه این دستور العمل، کیفیت تازه‌ای از زندگی را تجربه خواهند
کرد."
دکتر فیاض احمد، رئیس انجمن مطالعات سردرد بریتانیا نیز از دستورالعمل تازه
استقبال کرده است.
او گفته: "سردرد رایج ترین عارضه در بریتانیاست و یک نفر از هر هفت نفر در این
کشور مبتلا به میگرن است. این ناراحتی، فشار فراوانی به نظام بهداشتی و درمانی و
منابع اقتصادی کشور وارد می‌کند."
